Bij het bakken wordt bijna in elk recept boter gebruikt. Maar kies je dan voor boter of margarine? Wat mij verbaast is dat veel mensen margarine ook boter noemen. Okay; beide wordt misschien gebruikt als een soort boter om bv je brood mee te besmeren of om er in te bakken, maar het zijn twee totaal verschillende producten. Ook in gebak wordt door sommige mensen wel margarine gebruikt. Toch is boter voor mij boter en géén margarine. De naam zegt het immers al. Echte boter vind ik ook weer zo’n vreemde term… Hoezo échte boter? En margarine met roombotersmaak? Ehh… *zegt wijselijk maar even niks*. Nogmaals… Boter is boter. En het leuke is: je kunt het eenvoudig zelf maken!
Boter of Margarine, het verschil
Boter
Boter wordt gemaakt van koemelk en is dus een zuivelproduct en een natuurlijk product. Door melk/room te karnen scheid je de vetten van de melkbestanddelen en ontstaat er boter en karnemelk. Een eenvoudige bewerking dus. Het vetpercentage van boter is wettelijk minstens op 82% bepaald en bevat van nature vitamine A en D. Boter bewaar je in de koelkast en is beperkt houdbaar (ca 1 maand). In de koelkast wordt de boter hard, wil je het zachter hebben, dan leg je het ongeveer een uur voor gebruik buiten de koelkast. Boter wordt ook wel vaak roomboter genoemd.
Margarine
Margarine is (meestal) een plantaardig vet, wat dmv een (chemisch) proces in de fabriek wordt gemaakt. Het bevat rond de 80% vet. Het werd ooit bedacht als vervanger van boter, mede omdat het langer houdbaar is. Aan margarine worden vitamines toegevoegd, daarnaast bevat het o.a. een conserveermiddel, aroma’s en kleurstof. Margarine bewaar je ook in de koelkast en is wel 2-3 maand houdbaar.
Gezond?
Op internet zijn de nodige discussies over het gebruik van boter en margarine. Ik ben geen expert en dus kan ik zelf niet oordelen over welk product nu gezonder is.
Het is ook leuk om met kinderen zelf boter te maken. Doe de slagroom dan in een jampotje, sluit goed af met het deksel en schudden maar! Net zolang totdat er een klont boter in het potje zit. Muziekje erbij, wat een feest!
Mijn keuze voor boter of margarine
Ik gebruik àltijd boter tijdens het bakken. Als boerendochter ben ik natuurlijk bevooroordeeld. Eerlijk is eerlijk. Maar qua smaak kan margarine echt niet op tegen boter. Boter is veel voller en romiger van smaak. Bovendien hou ik meer van natuurlijke producten dan van het (chemisch) gefabriceerde materiaal. Qua vetpercentage zijn beide ongeveer gelijk, dus wat dat betreft maak het niet zoveel uit of je boter of margarine gebruikt. Maar gebak is om van te snoepen en dus niet voor dagelijks gebruik. In brood wil ik nog wel eens margarine gebruiken, dat is voor de ‘smeerbaarheid’ van het deeg beter zoals ik dat leerde tijdens een cursus bij Robèrt van Beckhoven.
Gezouten of ongezouten boter?
In veel (internationale) recepten wordt onderscheid gemaakt tussen gezouten en ongezouten boter. Voor het bakken gebruik ik altijd ongezouten boter. Roomboter wordt bij ons in de winkels ook ongezouten verkocht; tenzij anders vermeld op de verpakking. Twijfel je? Kijk dan even bij de ingrediënten en je weet het zeker. Zout voeg ik liever zelf toe tijdens het bakken, zodat ik weet hoeveel zout er in gaat.
Om duidelijk te maken dat boter echt een eenvoudig en natuurlijk product is, is het leuk om een keer zelf te maken!
Recept: Zelf boter maken
Ingrediënten
5 dl slagroom, minstens 35% vet
Bereidingswijze
- Haal de room 30 min voor gebruik uit de koelkast en schenk deze in een kom.
- Klop met hoge snelheid de room heel stevig, laat 5 minuten staan en klop dan verder
- Zodra het mengsel wat geel begint te worden en de slagroom ‘terug begint te lopen’ verlaag je de snelheid en mix je net zolang door totdat er gele korreltjes ontstaan die zich scheidden van een vloeistof (wei/karnemelk mengsel).
- Zeef het mengsel en laat het goed uitlekken. Pers de korrels niet samen!
- Spoel de korrels nu net zolang totdat ze ‘schoon’ zijn door de korrels in een pot te doen, deze voor ¾ te vullen met ijskoud water (voeg evt 2-3 ijsklontjes toe) en schud de pot 2-3 minuten goed heen en weer. Zeef het mengsel weer en herhaal dit proces een aantal keren totdat de vloeistof die van de boterkorrels afkomt helder is.
- Doe de boter in een kom en roer 5 minuten door met een houten spatel, voeg eventueel 1-3% zout toe voor meer smaak. (voeg dit beetje voor beetje toe; het is snel te zout).
- Doe de boter in een potje, druk goed aan en sluit luchtdicht af.
- De boter is slechts een paar dagen houdbaar in de koelkast. Hoe beter je ‘m afgespoeld hebt, des te beter hij houdbaar is.
- Heb je de boter gezouten? Dan kun je ‘m nog iets langer bewaren.
Ingrediënten
- 5 dl slagroom minstens 35% vet
Bereidingswijze
- Haal de room 30 min voor gebruik uit de koelkast en schenk deze in een kom.
- Klop met hoge snelheid de room heel stevig, laat 5 minuten staan en klop dan verder
- Zodra het mengsel wat geel begint te worden en de slagroom ‘terug begint te lopen’ verlaag je de snelheid en mix je net zolang door totdat er gele korreltjes ontstaan die zich scheidden van een vloeistof (wei/karnemelk mengsel).
- Zeef het mengsel en laat het goed uitlekken. Pers de korrels niet samen!
- Spoel de korrels nu net zolang totdat ze ‘schoon’ zijn door de korrels in een pot te doen, deze voor ¾ te vullen met ijskoud water (voeg evt 2-3 ijsklontjes toe) en schud de pot 2-3 minuten goed heen en weer. Zeef het mengsel weer en herhaal dit proces een aantal keren totdat de vloeistof die van de boterkorrels afkomt helder is.
- Doe de boter in een kom en roer 5 minuten door met een houten spatel, voeg eventueel 1-3% zout toe voor meer smaak. (voeg dit beetje voor beetje toe; het is snel te zout).
- Doe de boter in een potje, druk goed aan en sluit luchtdicht af.
- De boter is slechts een paar dagen houdbaar in de koelkast. Hoe beter je ‘m afgespoeld hebt, des te beter hij houdbaar is. Heb je de boter gezouten? Dan kun je ‘m nog iets langer bewaren.
Bron: Van het huis
(een pracht boek met heel veel leuke zelf-maak recepten!)
“Boter bevat verzadigde vetzuren en die zijn niet echt gezond.”
Je schrijft zelf al dat je geen mening wilt geven over de gezondheid van boter versus margarine, echter lijkt het me beter bovenstaande zin dan ook maar te schrappen, want er is veel informatie beschikbaar dat verzadigde vetten juist wel gezond zijn.
An, bedankt voor de update. Ik heb er overheen gelezen, maar het klopt idd. Ik pas het aan